سیم بکسل، زنجیر بار و ساختار سیم بکسل نتاب
سیم بکسل و زنجیر بدون تردید اولین و قدیمی ترین راهکار بشر برای بلند کردن و لیفتینگ بارهای سنگین در کنار انواع طناب ابریشمی و کنفی که از گذشته برای حفظ بارهایی به نسبت سبک تر مورد استفاده قرار می گرفتند بوده اند. امروزه هر چند تعدد ابزار آلات لیفتینگ و اتصالات بیشتر شده است اما همچنان سیم بکسل و زنجیر بعنوان اصلی ترین نوع ابزار لیفتینگ محسوب می شوند که شکل ها، استاندارد ها و ابعاد و گرید های مختلفی را متناسب با صنایع مصرف کننده به خود گرفته اند. کاربری سیم بکسل ها به خصوص محدود به لیفتینگ بار نبوده و امروزه در صنایع بسیار متعددی از این قطعه صنعتی استفاده می شود. تعدد ساختار، بافت و حتی پروفیل مفتول بکار گرفته شده در ساختار سیم بکسل ها بسیار گسترده است بگونه ای که در مجموع تعداد بالغ بر 1000 مدل سیم بکسل را با احتساب جنس و گرید فولاد و استیل بکار گرفته شده می توان بر شمرد.
سیم بکسل و زنجیر هر دو از گرید های مختلف فولادی و استنلس استیل با قابلیت های مکانیکی و محیطی مختلفی تولید می گردند. سیم بکسل فولادی که دارای بیشترین میزان کاربری در صنعت لیفتینگ می باشد با وجود بالا بودن خواص مکانیکی خواص شیمیایی ضعیفی داشته و در برابر خورنده های طبیعی مانند آب، رطوبت و حتی باران های اسیدی به سرعت در معرض زنگ زدگی قرار می گیرد. همین مشکل در مورد زنجیر های فولادی که قابلیت لیفتینگ بالایی نیز دارند صادق است. از این رو روش هایی پیش گیرانه برای جلوگیری از تماس مستقیم خورنده ها با سطح انواع سیم بکسل فولادی و زنجیر بار اتخاذ می شود که آبکاری سطحی یکی از موثر ترین راه ها می باشد. بر خلاف سیم بکسل های عمومی که تولید کنندگان بسیاری در دنیا به تولید آن مبادرت دارند گونه های خاصی از سیم بکسل وجود دارند که به دلیل شکل خاص پروفیل مفتول (سیم بکسل کمپکت با سطح پروفیل مفتول مسطح در بیرون) و یا متریال های لاستیکی و پلاستیکی ویژه ای که در داخل ساختار سیم بکسل برای افزایش مقاومت سایش سطحی در آنها بکار می رود مانند سیم بکسل تولید برند برایدون انگلستان و یا سیم بکسل های فوق سنگین تولید شرکت کاسار شامل سیم بکسل استراتوپلاست، توربوپلاست و ... می باشند.
ساختار های کاربردی سیم بکسل
یکی از مهمترین فاکتور های کیفی و موثر بر عملکرد سیم بکسل ها ساختار سیم بکسل ها می باشد. ساختار سیم بکسل ها که اغلب از ضرب دو عدد برای نمایش آن استفاده می شود که عدد اول از سمت چپ معرف تعداد رشته ها و یا استرند های بکار رفته در ساختار سیم بکسل و عدد دوم بیانگر تعداد مفتول های هر رشته یا استرند (به انگلیسی Strand) می باشد. این ترکیب در ادامه با یک یا چند حرف انگلیسی مانند S معرف بافت سیل و یا یکی دیگر از بافت های استاندارد، فیلر، وارینگتون و یا بافت های ترکیبی مانند وارینگتون سیل همراه خواهد بود. در ادامه نوع مغزی سیم بکسل ها که یا از جنس فولادی است و با حروف IWRC اضافه می شود و یا از جنس الیافی است که اغلب با FC مخفف Fiber core در ساختار وارد می شود معرفی می شود. ساختار سیم بکسل نه تنها بر مقاومت کششی سیم بکسل بلکه در انعطاف آن نیز که از فاکتور های بسیار مهم کیفی سیم بکسل ها می باشد موثر است. در زیر به معرفی و بررسی چند ساختار پر کاربرد سیم بکسل می پردازیم.
- سیم بکسل 8X19S+FC آسانسوری که از آن برای اتصالات کابین آسانسور ها استفاده می شود و همانطور که از ساختار آن مشخص است از 8 استرند تشکیل شده است. سیم بکسل آسانسوری را اغلب با مغزی کنفی استفاده می کنند اما در سایز های پایین تر مثل سایز 8 میلیمتر موارد استفاده از سیم بکسل آسانسوری مغز فولادی نیز زیاد است. سیم بکسل آسانسوری اغلب به صورت گالوانیزه سرد نقره ای رنگ و گاهی نیز بصورت روغن اندود با روغن سیاه و یا طلایی در بازار یافت می شود. به جز این ساختار بر روی آسانسور ها و در اتصالات گاورنر از ساختار دیگری از سیم بکسل که بخش عمده ای از آن را الیاف کنف تشکیل داده استفاده می شود.
- سیم بکسل ساختار 6X19S+FC جرثقیل که بصورت مشترک در حفاری ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد و در ساختار خود از 6 استرند استفاده می کند. سیم بکسل جرثقیل و حفاری بصورت مغز فولادی نیز مورد استفاده قرار می گیرد و علاوه بر بافت نوع سیل در مواردی از بافت نوع استاندارد سیم بکسل که در آن قطر تمامی مفتول های سیم بکسل ثابت است استفاده می کند. در اغلب موارد سیم بکسل جرثقیل و حفاری بصورت آبکاری شده گالوانیزه سرد عرضه می شود و با تنسایل مقاومتی حداقل 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع مورد استفاده قرار می گیرد.
- سیم بکسل 19X7 نتاب تاور کرین که در دسته منعطف ترین نوع سیم بکسل ها با وجود مقاومت کششی بسیار بالا قرار می گیرد. سیم بکسل نتاب با دارا بودن تعداد بالای رشته و استرند و تعداد کمی مفتول در هر استرند تولید شده و استفاده عمده آن در متراژ بالا بر روی تاورکرین ها می باشد. نوع بافت سیم بکسل نتاب بگونه ای است که جهت باز شدن رشته های درونی خلاف جهت گردش رشته های بیرونی بوده و از این رو سیم بکسل نتاب در برابر باز شدن در هر جهت که عامل ایجاد لنگر و گشتاور بالاخص در مصارف تک رشته ای است مقاومت دارد.
- سیم بکسل 6X37 و 6X37 مغز فولادی که استفاده عمده آنها در ایجاد اسلینگ های سیم بکسلی می باشد. مقاومت کششی بسیار بالای این ساختار های سیم بکسل که اولی با بافت نوع وارینگتون سیل و دومی با بافت نوع استاندارد تولید می شود بسیار بالا می باشد. اسلینگ های سیم بکسلی با بکارگیری این ساختار ها و حتی با بکارگیری سیم بکسل نتاب از طریق پرس، بافت و یا سوکت زنی تولید می شوند.
زنجیر فولادی بار و مقایسه کاربری با سیم بکسل
زنجیر فولادی بار نیز از ابزار آلاتی است که به سبب سهولت در تولید و قیمت مناسب و البته مقاومت سایشی بالا و به دنبال آن طول عمر بسیار بالایی که دارد در صنایع بالاخص برای لیفتینگ بار استفاده بسیاری دارد. زنجیر ها اغلب در گرید های فولادی تولید می شوند اما گرید های پایین و آهنی آنها مانند زنجیر آهنی گرید G43 نیز که اغلب به رنگ نقره ای با آبکاری گالوانیزه سرد در بازار یافت می شود نیز وجود دارد. زنجیر فولادی بار G80 بدون تردید پر کاربردترین گرید و آلیاژ فولادی زنجیر در صنایع می باشد که برای لیفتینگ در تولید اسلینگ های زنجیری و حتی بر روی جرثقیل های برقی زنجیری و پولیفت ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
زنجیر فولادی G80 یا به رنگ مشکی بصورت فسفاته سطحی و یا بصورت آبکاری شده گالوانیزه سرد و گرم و در سایز های اینچی و میلیمتری مورد استفاده قرار گرفته و به روش فورج گرم تولید می شود. استاندارد های مختلفی از زنجیر فولادی بار وجود دارند که اغلب استاندارد های ابعادی بوده و بیانگر نسبت قطر دانه های زنجیر به ارتفاع دانه ها می باشند. گرید های بالاتری از زنجیر فولادی نیز وجود دارند مانند گرید G100 که به رنگ صورتی و گرید G120 که به رنگ آبی در بازار یافت می شود که دارای تنسایل مقاومت کششی بسیار بالایی هستند اما بطور خاص تولید شده دارای قیمت بالایی بوده و تا اندازه ای نیز به سبب بالا بودن درصد کربن در ساختار و عملیات ویژه حرارتی که دارند ترد می باشند. از برند های معتبر تولید کننده زنجیر فولادی در دنیا می توان به برند کروزبی آمریکا اشاره نمود.
